یو پی اس ( UPS) ، یک تجهیز الکترونیکی پرکاربرد است که به دلیل کاربرد گسترده در خانه، ادارات و صنایع احتمالا برای بسیاری از افراد شناخته شده باشد. این تجهیز الکترونیکی دو وظیفه اصلی دارد که شامل تامین جریان برق مورد نیاز وسایل برقی در هنگام قطع برق و تنظیم و ثابت نگه داشتن ولتاژ ورودی به دستگاه های الکترونیکی است. UPS ها نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه های مصرف کننده دارند و مانع از نفوذ نویز و اختلالات شبکه برق به دستگاه های حساس می شوند. در ادامه ضمن پاسخ به سوال یو پی اس چیست؟ به معرفی انواع و کاربردهای این تجهیز الکترونیکی خواهیم پرداخت.
UPS چیست و چه کاربردی دارد ؟
UPS مخفف عبارت Uninterruptible Power Supply و به معنای منبع تغذیه بی وقفه است. یو پی اس در واقع، یک دستگاه ذخیره کننده برق 220 ولت است که در صورت قطع برق، می تواند جریان مورد نیاز برای عملکرد دستگاه مصرف کننده را تامین کند. یو پی اس انواع مختلفی دارد که بسته به فاکتورهایی مانند میزان توان خروجی، زمان شارژدهی، نحوه عملکرد و… به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. به طور کلی همه یو پی اس ها قادر به انجام دو فعالیت مهم هستند؛ اولین کار مهم دستگاه یو پی اس تامین جریان برق مورد نیاز دستگاه مصرف کننده در هنگام قطع شدن برق است، دومین عملکرد مهم یو پی اس تامین برق عاری از نوسان و تغییرات ناگهانی ولتاژ برای جلوگیری از آسیب دیدن دستگاه است. بسته به نوع یو پی اس در هنگام وصل شدن مجدد برق یا در تمام زمان ها یو پی اس برق شبکه را دریافت و آن را در قالب یک جریان کاملا سینوسی و بدون نوسان به دستگاه مصرف کننده میدهد. یو پی اس ها بسته به ظرفیت و نوع کاربرد در ابعاد مختلفی تولید و عرضه می شوند. به طور معمول UPS های با ابعاد بزرگتر دارای توان بیشتر و زمان برق دهی بیشتری هستند. از نظر شکل کلی هم یو پی اس می تواند در قالب یک محفظه یا کیس در کنار سیستم مصرف کننده و خارج از آن مورد استفاده قرار بگیرد و یا در داخل خود دستگاه تعبیه شده باشد.
آشنایی با انواع UPS یا منبع تغذیه بی وقفه
یو پی اس ها از نظر تکنولوژی ساخت و نحوه عملکرد به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که عبارتند از :
یو پی اس آفلاین یا آماده به کار (Standby)
UPS آفلاین یا آماده به کار (Standby) بوسیله اینورتر به یک سوئیچ یا کلید انتقال متصل می شود و تنها در زمان قطع برق در مدار فعال می شود. در این نوع UPS زمان گذار کوتاهی از حالت برق اصلی به باتری پشتیبان وجود دارد که به طور متوسط معادل پنج میلی ثانیه است. به دلیل وجود این وقفه عملکردی یو پی اس آفلاین برای تجهیزات حساس گزینه مناسبی نیست.
یو پی اس لاین اینتراکتیو یا خط تعاملی (Line Interactive)
عملکرد یو پی اس لاین اینتراکتیو شباهت زیادی به یو پی اس آفلاین دارد با این تفاوت که در این یو پی اس جریان AC خروجی از باتری در هنگام قطعی برق برای دستگاه مصرف کننده ارسال می شود. این جریان نیازی به فیلتر ندارد و عاری از هرگونه نویز و نوسان است.
یو پی اس آنلاین (Online UPS)
یو پی اس آنلاین، به کمک یک اینورتر در هنگام قطع برق، جریان مورد نیاز دستگاه مصرف کننده را تامین می کند. UPS آنلاین همواره روشن می ماند و در هنگام قطعی برق بدون هیچ تاخیر و سوئیچ، جریان را برای دستگاه مصرف کننده تامین می کند. این یو پی اس از برق DC خارج شده از اینورتر برای شارژ باطری استفاده می کند. یو پی اس آنلاین همواره جریان پایدار و تمیز را در اختیار دستگاه قرار میدهد و از آسیب به آن به علت نویزها و نوسانات جریان جلوگیری می کند. بنابراین، این مدل یو پی اس بهترین گزینه برای محافظت از دستگاه های حساس است.
معیارهای مهم برای انتخاب UPS
یو پی اس ها انواع مختلفی دارند که بسته به معیارهایی نظیر ابعاد، تکنولوژی ساخت، توان خروجی و… نام گذاری می شوند. برخی از معیارهای مهم برای انتخاب UPS عبارتند از:
اندازه یا ابعاد یو پی اس
به طور معمول اندازه یو پی اس ارتباط مستقیمی با ظرفیت این تجهیز دارد. هرچه اندازه و ظرفیت یو پی اس بیشتر باشد، توانایی برق رسانی به وسایل الکترونیکی بیشتری را دارد. انتخاب ابعاد و ظرفیت متناسب با میزان مصرف تجهیزات مصرف کننده یکی از اصلی ترین معیارهای انتخاب منبع تغذیه بی وقفه است.
نوع باتری و مدت زمان برق دهی UPS
از آنجایی که منبع تامین جریان در هنگام قطعی برق باتری یو پی اس است ، یک باتری قدرتمند نقش مهمی در عملکرد توان خروجی و زمان برق دهی یو پی اس دارد. باتری های مورد استفاده در ساخت UPS دارای دو مدل سرب- اسید و کادمیم - جیوه هستند که نمونه کادمیم - جیوه گران تر و کارآمد تر است.
میزان حساسیت دستگاه
همانطور که اشاره شد، یو پی اس های آنلاین به دلیل مانیتورینگ لحظه ای ولتاژ و محافظت دائمی از دستگاه در مقابل نوسانات شبکه برای تجهیزات الکترونیکی حساس انتخاب مناسب تری هستند.
شرایط محیطی محل نصب
شرایط محیطی محل نصب از جمله میزان فضای در دسترس برای نصب و تعمیر یو پی اس و و برخورداری از تهویه مناسب یکی دیگر از معیارهای مهم برای انتخاب بهترین UPS است.
برند سازنده دستگاه UPS
یو پی اس ها نقش محافظ را برای دستگاه های الکترونیکی دارند و از این جهت انتخاب بهترین یو پی اس برای محافظت از دستگاه های الکترونیکی گران قیمت از اهمیت بسزایی برخوردار است.
معمولا برندهای معتبر و نام آشنا محصولات با کیفیت تری را تولید می کنند و آن ها را با ضمانت و پشتیبانی ویژه به مشتریان خود عرضه می کنند. لذا خرید یو پی اس از یک سازنده معتبر می تواند تضمینی بر کیفیت ساخت بالا و عملکرد مناسب آن باشد.
سخن پایانی
یو پی است با منبع تغذیه بی وقفه تجهیز الکترونیکی برای تامین برق تجهیزاتی مانند کامپیوتر در شرایط قطعی برق است. این تجهیز کاربردی در ابعاد و مدل های مختلف تولید و در خانه، اداره و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. یو پی اس ضمن تامین جریان مصرفی دستگاه مصرف کننده، نوسانات ناخواسته و نویزها را حذف می کند تا وسیله مصرف کننده در اثر نوسانات شبکه آسیب نبیند.در این مقاله اطلاعاتی پیرامون انواع یو پی اس، نحوه عملکرد و کاربرد این تجهیزات ارائه شد.
