میانگین متحرک یکی از پراستفاده‌ترین اندیکاتورهای تکنیکال است که بیشتر برای اندازه‌گیری احساسات بازار و جهت‌گیری آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به‌صورت کلی در تریدهای مالی و ارزهای دیجیتال، احتمال حرکت قیمت یک دارایی در جهت روند فعلی آن بالاست و میانگین متحرک می‌تواند در شناسایی جهت حرکت قیمت نقشی اساسی بازی کند. به همین دلیل در این مقاله از بلاگ پلتفرم مالی سیتکس قصد داریم به تعریف، انواع نحوه محاسبه و کاربرد میانگین متحرک بپردازیم.
اندیکاتور میانگین متحرک (MA) چیست؟
تحلیل تکنیکال پدیده جدیدی در دنیای سرمایه‌گذاری و تریدینگ نیست و از امور مالی سنتی گرفته تا بازار ارزهای دیجیتال، اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال یک هدف مشخص دارند: تصمیم‌گیری آگاهانه بر اساس داده‌های موجود که در نهایت منجر به نتایج دلخواه می‌شود.
طی چند دهه اخیر و با پیچیده‌تر شدن بازارها انواع مختلفی از اندیکاتورهای تکنیکال ایجاد و معرفی شده‌اند، اما تعداد محدودی از این اندیکاتورها توانسته‌اند به محبوبیت و استفاده مداوم میانگین‌های متحرک برسند.
میانگین متحرک یک اندیکاتور تکنیکال است که میانگین قیمت تعداد مشخصی از شمع‌های نمودار قیمت یک دارایی را نشان داده و امکان شناسایی روند بازار بدون نیاز به اطلاعات زیاد را ممکن می‌سازد. هدف اصلی استفاده از این اندیکاتور کشف، شناسایی، نحوه فکرکردن، و تصمیم‌گیری در مورد بیشتر تریدهاست.
برای مثال، اگر قیمت یک ارز دیجیتال بالاتر از میانگین متحرک 50 روزه آن باشد، یعنی خریداران فعالیت بیشتری نسبت به فروشندگان دارند و در نتیجه اگر قصد ترید دارید، می‌توانید سریعاً فرصت‌های فروش را کنار گذاشته و تنها فرصت‌های خرید را مد نظر قرار دهید.
نمایش میانگین متحرک نیز بسیار ساده است و به‌صورت یک خط پویا در بازه‌های زمانی مختلف بر نمودار شمعی قیمت نمایش داده می‌شود که در ادامه می‌توانید مثالی از آن را مشاهده کنید:
البته توجه داشته باشید که استفاده از اندیکاتور میانگین متحرک نیازمند درک درست و دقیقی از انواع و نحوه محاسبه آن است.
نحوه استفاده از میانگین متحرک
میانگین متحرک نه‌تنها پرکاربردترین اندیکاتور جهان است، بلکه استفاده از آن در بیشتر پلتفرم‌های تریدینگ نیز رایگان است. به‌علاوه می‌توان از طریق تغییر بازه زمانی و روش محاسبه، به‌صورت همزمان از چند میانگین متحرک مختلف استفاده کرد.
به‌عنوان مثال: بیاید میانگین متحرک ساده، وزنی و نمایی 50 را برای نمودار بیت کوین تعیین کرده و آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم:
همان‌طور که می‌بینید میانگین متحرک وزنی 50 نسبت به دو نمونه دیگر به قیمت نزدیک‌تر است. البته میانگین متحرک نمایی بهترین اندیکاتور برای شناسایی سطح حمایت پویا در یک بازار گاوی به‌حساب می‌آید.
حال اجازه دهید شروع به استفاده از روش‌های نمودارخوانی در میانگین متحرک کنیم. در این مورد از دو میانگین متحرک استفاده خواهیم کرد:
- میانگین متحرک نمایی 20
- میانگین متحرک ساده 100
در یک بازار روندی، میانگین متحرک به‌عنوان سطح حمایت پویا عمل می‌کند و به همین دلیل در صورتی که قیمت ارز به سمت میانگین متحرک حرکت کند، شاهد تغییر روند خواهیم بود. به مثال زیر توجه داشته باشید:
هنگامی که قیمت بالاتر از خط میانگین متحرک ساده 100 قرار دارد، می‌توانیم یک روند صعودی را مشاهده کنیم که نشان‌دهنده فعالیت بالای خریداران با برنامه بلندمدت است. با این حال، قیمت همچنان از میانگین متحرک نمایی 20 کمتر است؛ جایی که هر رد نزولی از میانگین متحرک نمایی 20 سبب افزایش قیمت خواهد شد.
در اینجا میانگین متحرک نمایی نشان‌دهنده فعالیت بالای تریدرهای کوتاه‌مدت است و در صورت بروز یک روند نزولی، هر رد از سوی میانگین متحرک نمایی 20 می‌تواند نشان‌دهنده نقطه خرید باشد.
البته، دنبال کردن یک روند در یک بازار پرتلاطم کار ساده‌ای نیست، چراکه قیمت‌ها مرتب در حال تغییرند. در ادامه دو میانگین متحرک را در یک بازار پرتلاطم به‌کار خواهیم برد:
در اینجا می‌بینیم که قیمت تا میانگین متحرک نمایی 20 پایین می‌آید، اما نمی‌تواند روند صعودی بگیرد؛ حتی اگر قیمت یک شمع صعودی نزدیک میانگین متحرک نمایی ثبت کرده باشد. فشار فروش پایین‌تر از میانگین متحرک نمایی 20 و عدم حضور آن بالای میانگین متحرک ساده نشان‌دهنده بلاتکلیف بودن قیمت است و تریدرها برای ورود، به سیگنال‌های بیشتری احتیاج دارند.
بازگشت میانگین تحت چه شرایطی رخ خواهد داد؟
یکی دیگر از روش‌های نمودارخوانی، شناسایی نقطه برگشت قیمت با استفاده از میانگین متحرک و سطوح مقاومت و حمایت است. افزایش فاصله میان قیمت و میانگین متحرک نمایی 20 سبب نزدیک‌تر شدن این دو، به‌دلیل «نیروی گرانشی» به‌نام بازگشت میانگین، خواهد شد و اگر قیمت به یک سطح مقاومتی/حمایتی نزدیک شود احتمال بروز بازگشت میانگین نیز افزایش می‌یابد. به مثال زیر توجه داشته باشید:
در تصویر بالا سطح مقاومتی افقی را می‌بینیم که در آن با افزایش فاصله میان قیمت و میانگین متحرک نمایی 20، قیمت نیز افزایش می‌یابد. در ادامه قیمت متلاطم شده و طی رخداد بازگشت میانگین، روند نزولی می‌گیرد. به‌علاوه، بروز یک شمع نزولی زیر میانگین متحرک نمایی 20 با ایجاد فشار نزولی قوی قیمت را پایین‌تر می‌آورد.
معرفی انواع اندیکاتور میانگین متحرک در تحلیل تکنیکال
درست است که میانگین متحرک، میانگین قیمت یک دارایی را طی چند شمع بررسی می‌کند، اما وقتی صحبت از نحوه محاسبه آن می‌رسد مسائل دیگری نیز مطرح می‌شوند و بر این اساس، میانگین متحرک در چهار نوع دیده می‌شود:
میانگین متحرک ساده
میانگین متحرک نمایی
میانگین متحرک وزنی
میانگین متحرک هال
در ادامه به معرفی و بررسی هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.
میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average)
با استفاده از میانگین متحرک ساده می‌توان قیمت میانگین یک دارایی یا ارز را در یک بازه زمانی مشخص تعیین کرد. تفاوت میانگین متحرک ساده با معدل گرفتن از دسته‌ای از دارایی‌ها این است که با ورود داده‌های جدید در میانگین متحرک، داده‌های قبلی دور ریخته شده و میانگین دوباره محاسبه می‌گردد. بر این اساس، اگر میانگین متحرک ساده برای محاسبه داده‌های ده روزه به‌کار رود، داده‌های قیمتی مرتباً به‌روزرسانی می‌شوند تا نتیجه تنها شامل ده روز اخیر باشد.
به بیان دیگر، معدل‌گیری ساده تنها میانگین قیمت را نشان می‌دهد؛ در حالی که میانگین قیمت متحرک نتایج حاصل از تمام داده‌ها را به‌صورت یک خط ممتد به نمایش می‌گذارد.
توجه داشته باشید که صرف نظر از زمان ثبت داده‌ها، تمام آنها به‌صورت برابر با یکدیگر محاسبه می‌شوند که به تریدرها برای پیدا کردن میانگین قیمت واقعی کمک می‌کند.
البته برخی تریدرها معتقدند جدیدترین تغییرات و داده‌ها ارزش بیشتری دارند و به همین دلیل میانگین متحرک ساده را موجب افزایش خطای تحلیل تکنیکال می‌دانند؛ برای حل این مشکل میانگین متحرک نمایی معرفی شده است. فرمول محاسبه میانگین متحرک ساده را در ادامه مشاهده می‌کنید:
SMA = (A1 + A2 + …An) / n
که در آن:
- A برابر با میانگین قیمت در بازه n
- n برابر با بازه زمانی
میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average)
از نظر ارائه تحلیل تکنیکال بر پایه تغییرات قیمتی در گذشته، میانگین متحرک نمایی درست مانند میانگین متحرک ساده است، با این تفاوت که میانگین متحرک نمایی فرمول پیچیده‌تری داشته و وزن و ارزش بیشتری به داده‌های اخیر می‌دهد؛ به همین دلیل، میانگین متحرک نمایی در تغییرات ناگهانی قیمت دقت بیشتری از خود نشان می‌دهد.
به بیان دیگر، با اینکه میانگین متحرک ساده و نمایی ارزشمند بوده و به‌طور گسترده استفاده می‌شوند اما میانگین متحرک نمایی نسبت به تغییرات ناگهانی کاربردی‌تر است.
از آنجایی که میانگین متحرک نمایی در بررسی و نمایش تغییرات قیمت‌ها سریع‌تر از میانگین متحرک ساده عمل می‌کنند، بیشتر مورد استفاده تریدرهایی هستند که اقدام به انجام معاملات در کوتاه‌مدت می‌کنند. البته از نظر بیشتر کارشناسان دنیای ارزهای دیجیتال، استفاده همزمان از این دو اندیکاتور می‌تواند برای پیش‌بینی تغییرات قیمت در کوتاه‌مدت و بلندمدت بسیار کاربردی باشد.
فرمول محاسبه میانگین متحرک نمایی را در ادامه مشاهده می‌کنید:
EMA = Vt (s / 1 + d) + EMA (1 – s / 1 + d)
که در آن:
- Vt برابر با قیمت دارایی در امروز
- S برابر با هموارسازی
- D برابر با تعداد روزها
میانگین متحرک وزنی (WMA)
میانگین متحرک وزنی وزن بیشتری به داده‌های جدید داده و هر چه یک داده قدیمی‌تر می‌شود، وزن و تأثیر آن نیز کاهش می‌یابد؛ درواقع این اندیکاتور قیمت هر شمع یا میله (Bar) را در یک فاکتور وزن ضرب می‌کند تا تأکید بیشتری بر داده‌های اخیر بگذارد. مجموع فاکتورهای وزن در یک محاسبه نیز همواره برابر با 100% یا 1 خواهد شد.
میانگین متحرک وزنی عموماً نسبت به میانگین وزنی ساده دقت بیشتری در توصیف تغییرات ارزش یک ارز دیجیتال داشته و عملکرد بهتری در نمایش جزئیات روند تغییرات قیمتی آن دارد؛ این موضوع از آنجایی نشأت می‌گیرد که تمام اعداد میانگین متحرک ساده با وزن یکسانی محاسبه می‌شوند.
فرمول محاسبه میانگین متحرک وزنی را در ادامه مشاهده می‌کنید:
WMA = 2 (P1 * n + P2 * (N – 1) + … P * n) / (n * (n + 1))
که در آن:
- P برابر با قیمت
- N برابر با بازه زمانی
میانگین متحرک هال (HMA)
میانگین متحرک هال کمی با انواع سنتی‌‌تر میانگین متحرک تفاوت داشته و سعی دارد با ارائه سیگنال‌های سریع‌تر و واضح‌تر، تأخیر کمتری نسبت به اندیکاتورهای قدیمی‌تر داشته باشد. تلاش برای بهبود اندیکاتورهای قدیمی‌تر را می‌توان در فرمول محاسبه این اندیکاتور نیز مشاهده کرد؛ چراکه محاسبه میانگین متحرک هال، نیازمند محاسبه میانگین متحرک وزنی است.
در صورتی که میانگین متحرک هال صعودی باشد رنگ آن عموماً آبی نمایش داده‌شده و در صورتی که روند آن نزولی باشد، به زنگ قرمز یا نارنجی و رنگ‌های مشابه نمایش داده می‌شود.
میانگین متحرک چگونه محاسبه می شود؟
همان‌طور که در بخش‌های قبلی مشاهده کردیم، نحوه محاسبه میانگین متحرک کاملاً بستگی به نوع آن دارد؛ یعنی بسته به اینکه از میانگین متحرک ساده، نمایی، وزنی یا هال استفاده می‌کنید، باید فرمول متفاوتی را به‌کار ببرید.
