دستورات ابتدایی لینوکس در واقع دستورات اصلی لینوکس هستند. نه تنها کاربران تازه کار بلکه لینوکس کار های قدیمی نیز باید روی این دستورات اشراف کاملی داشته باشند. در این مطلب قصد داریم دستورات اولیه CentOS را به شما آموزش دهیم. سیستم عامل سنتوس و مخصوصا توزیع هفتم آن یکی از بهترین و پایدارترین توزیع های لینوکس میباشد. به همین سبب از سنتوس 7 به عنوان پلتفرم بسیاری از نرم افزار های مبتنی بر لینوکس استفاده میشود.
دستورات اولیه لینوکس CentOS
اولین دستور کاربردی دستور LS میباشد که برای نمایش فایل ها و پوشه های موجود در پوشه جاری است. با اضافه کردن -al به این دستور میتوانید اطلاعات هر فایل یا پوشه را نیز مشاهده کنید. اگر جایی با اصطلاح دایرکتوری مواجه شدید، منظور همان “پوشه” در لینوکس میباشد.
ls
ls -alدستور مهم بعدی who است که به شما ورود ها و اصطلاحا login های انجام شده را نمایش میدهد.
whoدستور بسیار پر اهمیت بعدی tar میباشد که برای extract کردن فایل های زیپ دانلود شده است.
tarدستور man برای توضیح در مورد فرمان ها میباشد، یعنی کاربر وظیفه فرمان خاصی را نداند با زدن این فرمان در ابتدای خط و سپس نوشتن فرمان اصلی میتواند توضیحات مربوط به آن را مشاهده نماید؛ برای مثال:
man ls
man who
man tar
.
.
سپس برای خروج از صفحه توضیحات man کلید q را بزنید.
دستور nmtui برای تنظیمات شبکه و آیپی میباشد.
nmtui
پس ایجاد تغییرات در تنظیمات شبکه با استفاده از دستور nmtui لازم است دستور دیگری را وارد کنیم تا تنظیمات شبکه و آیپی مجددا راه اندازی شود.
service network restart
دستور pwd برای مشاهده اطلاعات مربوط حسابی که ما با آن وارد شده ایم است.
این دستور وظیفه ای مطابق فرمان whoami در cmd ویندوز دارد.
pwdفرمان بعدی که برای خاموش کردن سیستم عامل میباشد فرمان shutdown است.
shutdownبا وارد کردن این دستور سرور بعد از یک دقیق خاموش خواهد شد و برای لغو اثر آن کافیست همین فرمان را با -c وارد کرد.
shutdown -cاگر بخواهیم در لحظه و یا در زمان بندی خاص سیستم را خاموش کنیم؛
سه دستور اول مثال زیر سیستم را در لحظه و دستور آخر در ساعت ۱6:1۳ خاموش میکند.
init 0
telinit 0
shutdown -h now
shutdown -h 16:13هر دو دستور زیر میتواند سرور شما را در لحظه ری استارت کند.
reboot
shutdown -r nowبرای خارج شدن از حساب بدون خاموش یا ری استارت کردن سیستم از دستور logout استفاده نمایید:
logoutدستور cp برای کپی فایل در پوشه جدید میباشد. در این مثال فایل file را به پوشه folder منتقل میکنیم. در نظر داشته باشید که فایل مورد نظر باید در پوشه جاری باشد.
cp file folderبرای انتقال فایل به پوشه جدید یا تغییر نام فایل ها از mv استفاده میکنیم. در مثال زیر ابتدا file را به پوشه folder منتقل کرده و سپس نام آن را به file1 تغییر میدهیم.
mv file folder
mv file file1برای حذف فایل ها از دستور rm و برای حذف پوشه ها از rm -r استفاده میکنیم. برا حذف سریع پوشه به همراه تمام محتویات آن از دستور rm -r -f استفاده میکنیم.
rm file
rm -r folderبرای ایجاد پوشه از دستور mkdir استفاده میکنیم. در مثال اول پوشه folder و در مثال دوم پوشه folder و directory را همزمان ایجاد میکنیم.
mkdir folder
mkdir folder directoryبرای انتقال به یکی از پوشه های پوشه جاری از دستور cd استفاده میکنیم.
در مثال زیر ما ابتدا به پوشه folder در پوشه جاری منتقل میشویم، سپس به یک پوشه قبل برمیگردیم و بعداز آن از هر پوشه ای در سیستم به پوشه اصلی، خانه یا روت برمیگردیم.
cd folder
cd ..
cdبرای ایجاد فایل از دستور touch استفاده میکنیم.
در مثال اول فایل file و در مثال دوم file و document را همزمان ایجاد میکنیم.
touch file
touch file documentدستور پرکاربرد دیگری که برای تغییر مجوز فایل ها بوده و اغلب در نصب نرم افزار ها با آن روبرو خواهید شد chmod میباشد.
chmodبرای جستجوی قسمتی از متن یک فایل از دستور grep استفاده میکنیم.
grepبرای جستجوی فایل از دستور find استفاده میکنیم. به این صورت که برای لیست کردن همه پوشه نیز از find . -type d استفاده میکنیم. همچنین برای جستجوی فایل file در پوشه جاری از دستور دوم استفاده میکنیم.
find . -type d
find . -name file -printدستور پر اهمیت دیگری که برای نصب نرم افزار ها حتما باید در ابتدا آن را اجرا نمایید دستور آپدیت است. درصورتیکه در انتهای این دستور -y را بزنید دیگر از شما سوالی پرسیده نخواهد شد.
yum update
yum update -yآخرین دستوری که دانستن آن خالی از لطف نیست دستور نصب میباشد. در مثال ابتدا نرم افزار ویرایشگر فایل nano و در مثال دوم نرم افزار نانو و ابزار دانلودر wget را به طور همزمان نصب میکنیم.
yum install nano -y
yum install nano wget -yبه عنوان مثال، هنگام نصب دایرکت ادمین لازم است حدود 40 نرم افزار و ابزار پیش نیاز را نصب کنید که میتوانید با استفاده از دستور yum همه آنها را با یک دستور نصب نمایید. دستورات گروه yum نیازمند اینترنت میباشند.
امیدواریم از این آموزش استفاده لازم را برده باشید.
